Hiszpanie nazywali ich „Araukanami” – źródłem tego określenia była najpewniej hiszpańska nazwa obszaru, który zamieszkiwali (obecnie uznawane jest ono powszechnie za obraźliwe). Sami mówili na siebie „Mapucze”, co oznacza w ich języku „ludzie Ziemi”. Przez 2500 lat swojej historii ci rdzenni mieszkańcy środkowego Chile oraz części Argentyny przetrwali niezliczone najazdy i wiele przeciwności losu.

Jako zbiorowość kilku zróżnicowanych geograficznie grup, wśród których wyróżnić można m.in. Pinkuczów na północy, Huliczów na południu i Moluczów w środkowym Chile, Mapuczów łączyły wspólne tradycje i zwyczaje, lecz bliższe kontakty nawiązywali wyłącznie w celach handlowych lub po to, by stawić czoło wspólnemu zagrożeniu.

Przed przybyciem hiszpańskich konkwistadorów na początku XVI w. Mapuczom zagrażało przede wszystkim Imperium Inków wkraczające do północnego Chile. Potężni i świetnie zorganizowani Inkowie poświęcili wiele lat, by założyć osady na nowo podbitym terytorium.

Kulminacją podbojów Inków była bitwa nad rzeką Maule, w której starli się z armią 20 tysięcy wojowników Mapuczów. Po wielu dniach walki, która nie wyłoniła zdecydowanego zwycięzcy, Inkowie ostatecznie porzucili plany ekspansji na południe, kapitulując wobec oporu miejscowej ludności. Nierozstrzygnięta bitwa okazała się punktem zwrotnym w historii regionu, gdyż po jej stoczeniu Inkowie nie podejmowali już kolejnych prób podbicia terytorium Mapuczów.

W okresach pokoju Mapucze żyli przez setki lat w niewielkich społecznościach rolniczych rozproszonych na obszarze całego Chile. Pomimo wspólnych tradycji i kultury byli w tym czasie podzieleni na wiele niezależnych wiosek, w których rządzili miejscowi wodzowie.

Te wczesne osady wykorzystywały prymitywne techniki rolnicze, polegające przede wszystkim na wypalaniu lasów deszczowych pod uprawę roślin, wśród których najważniejszą rolę odgrywały ziemniaki. Z czasem Mapucze poszerzyli swoje terytorium o obszary leżące w dzisiejszej Argentynie i zaadoptowali bardziej nomadyczny styl życia.

Przybycie Hiszpanów w 1536 r. i ich początkowe podboje zmusiły Mapuczów nie tylko do szybkiego rozwoju taktyki i strategii wojskowej, ale również do wprowadzenia poważnych zmian społecznych. Zbrodnie popełniane przez najeźdźców i konieczność opuszczenia osad sprawiły, że Mapucze porzucili rolnictwo i związaną z nim strukturę ekonomiczną społeczeństwa na rzecz zbieractwa i łowiectwa. Hiszpanie sprowadzili na te obszary wiele nowych zwierząt hodowlanych, w tym pierwsze konie na kontynencie Ameryki Południowej. Mapucze nie mieli wyjścia – musieli się przystosować.

W wyniku niezliczonych potyczek stoczonych w ciągu następnej dekady Hiszpanie pod wodzą gubernatora Pedra de Valdivii stopniowo zdobywali przewagę nad Mapuczami, przejmując duże fragmenty ich terytorium. To w tym właśnie okresie uznanie zyskał najsłynniejszy wódz wojenny Mapuczów, Lautaro.

Pojmany przez Hiszpanów i zmuszony do niewolniczej służby na rzecz Valdivii Lautaro poznał metody i taktykę konkwistadorów oraz doskonale opanował jazdę konną. Po udanej ucieczce wrócił do Mapuczów z nowo zdobytą wiedzą o Hiszpanach i został zastępcą wodza wojennego. Ponieważ konkwistadorzy rośli w siłę i nieustannie powiększali obszary wydzierane rdzennym mieszkańcom, Mapucze zostali zmuszeni do zmobilizowania swoich sił w celu wypowiedzenia najeźdźcom wojny totalnej.

W 1553 r. Lautaro wraz z innym toqui (wodzem wojennym) zwanym Caupolican zaatakował hiszpański fort w mieście Tucapel, prowadząc do boju 6 tysięcy wojowników Mapuczów. Fort padł, nim Hiszpanie zdołali umocnić swoje pozycje. Wydarzenie to stało się początkiem konfliktu, który trwał przez następne 300 lat, aż do chwili, gdy w wyniku wojny o niepodległość Chile naród chilijski ostatecznie wyrwał się spod hiszpańskiej kontroli.

W połowie XIX w. Mapucze nie musieli już obawiać się najeźdźców zza oceanu, za to chilijskie osady pojawiające się na ich terytorium stały się źródłem porównywalnego zagrożenia. Chilijski rząd próbował odbudować i powiększyć miejscowe ośrodki przemysłowe i przede wszystkim rolnicze, przez co terytorium Mapuczów ponownie znalazło się pod oblężeniem.

W odróżnieniu od hiszpańskich konkwistadorów Chilijczycy próbowali początkowo przyłączyć społeczności Mapuczów „pokojowo”, anektując ich terytoria i w razie konieczności wysiedlając miejscowych. Oczywiście pozbawieni w ten sposób domów Indianie popadali w ubóstwo i buntowali się przeciwko przymusowym przesiedleniom. Wynikłe z tego powodu potyczki znacznie uszczupliły populację Mapuczów, a biorąca w nich udział chilijska armia łupiła osady, niszczyła uprawy i przejmowała zwierzęta hodowlane. Konflikt trwał ponad dekadę, podczas której chilijski rząd kontynuował wysiłki zmierzające ku konsolidacji narodu.

Według niektórych źródeł całkowita populacja Mapuczów zmniejszyła się w tym czasie o ponad 50%, przez co na początku XX w. liczyła mniej niż 100 tysięcy osób. Nie ma wątpliwości, że masowe wysiedlenia z ziemi przodków przeprowadzone przez chilijski rząd znacznie przyczyniły się do ogromnej tragedii Mapuczów.

Obecnie wielu Mapuczów wciąż walczy o równe prawa oraz uznanie dla swojej kultury i tradycji. Choć ponad 1 000 000 obywateli deklaruje mapuczańskie pochodzenie, to nieadekwatna reprezentacja w chilijskim rządzie pozbawia ich wpływu na wiele ważnych dla nich kwestii. Sporadyczne protesty w latach 90. XX w. często prowadziły do wybuchów przemocy, przez co wielu aktywistów walczących o prawa rdzennej ludności zostało uznanych przez rząd za terrorystów. Jak wiele rdzennych społeczności pozbawionych ziemi w okresie obcej kolonizacji czy późniejszego rozwoju państw narodowych, Mapucze pragną odzyskać swoje terytoria w ich historycznych granicach. W ostatnich latach świadomość społeczna związana z ich postulatami znacznie wzrosła, lecz ich walka wciąż trwa.