Założenia gry
Duże cywilizacje
Przywódcy
Miasta-państwa
Dzielnice
Budowle
Cuda i projekty
Jednostki
Awanse jednostki
Wielcy ludzie
Technologie
Idee
Ustroje i doktryny
Religie
Teren i jego cechy
Zasoby
Ulepszenia i szlaki

Wprowadzenie

Abraham Lincoln

Aleksander

Amanitore

Ambioryks

Bà Triệu

Bazyli II

Cyrus

Dżajawarman VII

Elżbieta I

Filip II

Fryderyk Barbarossa

Gandhi

Gilgamesz

Gitardża

Gorgo

Hammurabi

Harald Hardrada (Konge)

Harald Hardrada (Wareski)

Hojo Tokimune

Jadwiga

Jan III Aviz

John Curtin

Juliusz Cezar

Katarzyna Medycejska (Czarna Królowa)

Katarzyna Medycejska (Magnificencja)

Kleopatra (Egipska)

Kleopatra (Ptolemejska)

Kubilaj-chan (Chiny)

Ludwik II

Menelik II

Montezuma

Mvemba a Nzinga

Nadir Szah

Nzinga Mbande

Pani Szóste Niebo

Pedro II

Perykles

Piotr

Qin (Mandat niebios)

Qin (Zjednoczyciel)

Ramzes II

Saladyn (Sułtan)

Saladyn (Wezyr)

Simón Bolívar

Teddy Roosevelt (Łoś)

Teddy Roosevelt (Rough Rider)

Teodora

Tokugawa

Tomyris

Trajan

Wiktoria (Epoka Imperium)

Wiktoria (Epoka Pary)

Wu Zetian

Yongle

Wu Zetian
Unikalna umiejętność

Podręcznik uwięzienia

Wszyscy ofensywni szpiedzy działają, jakby mieli o 1 poziom doświadczenia więcej. Udana ofensywna operacja szpiegowska zapewnia ci 50% kultury i nauki wygenerowanych przez zaatakowane miasto w danej turze. Po opracowaniu idei taktyki obronnej otrzymujesz darmowego szpiega (maksymalna liczba posiadanych szpiegów również wzrasta o 1).

Podsumowanie
Są przywódcy, którzy walczą otwarcie, oraz przywódcy tacy jak Wu Zetian. Jej siłą są ofensywne misje szpiegowskie.
Szczegółowe podejście
Chiny pod rządami Wu Zetian skupiają się na rozwoju imperium, jednocześnie niszcząc cywilizacje przeciwników od środka. Jej premie do szpiegostwa dają dodatkowego szpiega i pomagają w ofensywnych operacjach szpiegowskich. Udane działania szpiegowskie zapewniają naukę i kulturę, dzięki którym może odblokowywać technologie i idee. Ta nauka i kultura jest jeszcze bardziej przydatna podczas dokonywania postępów, ponieważ eureki oraz inspiracje są w przypadku Chin znacznie korzystniejsze za sprawą umiejętności „Cykl dynastyczny”. Z Wu Zetian na czele Chin najłatwiej osiągnąć zwycięstwo kulturowe, szczególnie biorąc pod uwagę jej zdolność łatwej kradzieży wielkich dzieł oraz turystykę zapewnianą przez Wielki Mur.
Kontekst historyczny
Jako pierwsza i jedyna kobieta, która zasiadła na chińskim tronie, Wu Zetian doszła do władzy dzięki skrytobójstwom, manipulacji oraz sprytnej dworskiej strategii. Skupiała się na dworze, ale popchnęła również sposób funkcjonowania chińskiej polityki w kierunku systemu bardziej merytokratycznego, a nie opartego głównie na szlacheckim patronacie.

Jesteśmy przyzwyczajeni do mówienia o VII wieku jako o wieku ciemnym, ale to perspektywa eurocentryczna. W innych miejscach był to okres ekspansji i tworzenia wzajemnych powiązań, czego przykładem jest rozwój świata islamskiego czy konsolidacja imperiów Ćolów. W Chinach dynastia Tang ponownie zbudowała wielkie imperium (które zastąpiło imperium dynastii Han). Stworzyła wieloetniczną serię zależności i rozwinęła sztukę, co dało podwaliny dla późniejszych, większych chińskich imperiów.

Rządy dynastii Tang były epoką kultury dworskiej. Porcelana, herbata i wszystkie zyski z Jedwabnego Szlaku przyczyniły się do sukcesu imperium, a jego stolica, Chang'an, była w swoim czasie największym miastem na świecie. Ustanowiono systemy trybutów (choć nie na poziomie późniejszych systemów dynastii Ming), a także protektoraty, które sięgały aż do Indii oraz Iranu. Przede wszystkim był to jednak szczytowy okres rozwoju poezji i sztuki.

Kultura dworska potrzebuje dworskiego złoczyńcy. I tu pojawia się Wu Zetian. Wu wywodziła się z rodziny zamożnych kupców, która podobnie jak wiele innych potężnych rodzin wysłała córkę jako konkubinę na dwór cesarza Taizonga. Jednak Taizong zmarł, a władzę przejął po nim schorowany Gaozong.

Gaozong miał żonę, cesarzową Wang, ale faworyzował konkubinę Xiao, z którą miał dzieci. Wang starała się odwrócić uwagę Gaozonga od swojej rywalki i zaczęła promować na dworze Wu. To obróciło się przeciwko cesarzowej. Wu zyskała wpływy, a zarówno Wang, jak i Xiao upadły – upadły tak nisko, że Wang kazała udusić w kolebce córeczkę Wu (istnieje też wersja, według której to Wu zabiła własną córkę, aby obwinić o to Wang). Po śmierci obu rywalek, które popadły w relatywne zapomnienie, Wu twierdziła, że jest dręczona przez ich duchy.

Wpływ Wu na Gaozonga rósł, zwłaszcza gdy zdrowie cesarza podupadło. Jej wpływy koncentrowały się głównie na intrygach pałacowych, choć przestrzegała przed podbojem Goguryeo (północnej Korei). Zaczęła doradzać cesarzowi zza perłowej zasłony, będąc obecną na wszystkich jego spotkaniach. Po jego śmierci władzę przejął jej syn, Li Zhe (cesarz Zhongzong), ale zaczął faworyzować teściów zamiast matki. Doszło z tego powodu do konfliktu między dwoma rodzinami i dwoma sposobami sprawowania władzy – oficjalnym i zza kulis. Zwycięstwo odniosła Wu. Obaliła własnego syna i w 684 roku zastąpiła go jego młodszym, bardziej uległym bratem, Li Danem (znanym jako cesarz Ruizhong).

Od tego momentu władza Wu była znacznie bardziej widoczna. Wu otwarcie wydawała rozkazy, a w 690 r. ogłosiła się samodzielną cesarzową i założyła własną dynastię, Zhou, zostając pierwszą i jedyną w dziejach kobietą, która zasiadła na chińskim tronie. Jednak z wiekiem podupadała na zdrowiu i coraz bardziej polegała na swoich doradcach, zwłaszcza dwóch braciach: Zhangu Yizhingu i Zhangu Changzongu. Wpływom towarzyszyły ambicje i obaj Zhangowie zaczęli patrzeć nieprzychylnym okiem na powiązania i nominacje Wu, do których dochodziło za ich plecami. W końcu dworscy rywale postanowili zabić braci i po raz pierwszy Wu nie była w stanie powstrzymać swoich wrogów. Zhangowie zostali uśmierceni, a Wu – w końcu – pozbawiona władzy.

W kraju Wu zainicjowała szereg zmian, które zarówno odzwierciedlały jej własne – stosunkowo skromne – pochodzenie, jak i stawiały bariery każdemu, kto chciałby pójść w jej ślady. Zapoczątkowała publiczne reformy ograniczające występy kobiet i nakładające ograniczenia na damską modę, ale jednocześnie umożliwiła wszystkim chętnym mężczyznom – niezależnie od ich statusu społecznego – udział w egzaminach wymaganych od urzędników administracji. Ponadto w oszałamiającym pokazie siły wyeliminowała całe gałęzie rodziny cesarskiej, przenosząc punkt ciężkości władzy w Chinach z potężnych rodzin na scentralizowaną biurokrację. Reżim Wu wspierała jej tajna policja, której działania zagrażały każdemu, kto odważył się przeciwstawić cesarzowej. Była to jednak przemoc skierowana przeciwko członkom dworu. Dla zwykłych ludzi panowanie Wu było względnie oświecone – zmniejszyła liczebność wojska, promowała wykwalifikowanych urzędników i przekazała wiele królewskich ziem w ręce ludu.

Na arenie międzynarodowej Wu promowała buddyzm, ogłaszając się nawet Maitreją – przyszłym Buddą – ale otwarcie ścierała się z Tybetem i zachodnimi plemionami turkijskimi. Tybet zachował niezależność, lecz imperium tybetańskie utraciło tereny, które zdobyło w poprzednich latach. I chociaż Wu wkroczyła na turkijskie tereny, to zachodnie koczownicze potęgi miały zatriumfować kilka wieków później.
icon_leader_default
Istot ludzkich nie da się wskrzesić. Taki jest los każdego. Ważne, aby ci, którzy żyją, żyli nadal.

Cechy

Cywilizacje
icon_civilization_china
Chiny

Preferencje

Cele
Dworska intryga
Lubi cywilizacje, które nie stanowią zagrożenia. Nie lubi cywilizacji z silnym wojskiem lub mających miasta w pobliżu.
Religia
icon_religion_buddhism
Buddyzm
icon_leader_default
Istot ludzkich nie da się wskrzesić. Taki jest los każdego. Ważne, aby ci, którzy żyją, żyli nadal.

Cechy

Cywilizacje
icon_civilization_china
Chiny

Preferencje

Cele
Dworska intryga
Lubi cywilizacje, które nie stanowią zagrożenia. Nie lubi cywilizacji z silnym wojskiem lub mających miasta w pobliżu.
Religia
icon_religion_buddhism
Buddyzm
Unikalna umiejętność

Podręcznik uwięzienia

Wszyscy ofensywni szpiedzy działają, jakby mieli o 1 poziom doświadczenia więcej. Udana ofensywna operacja szpiegowska zapewnia ci 50% kultury i nauki wygenerowanych przez zaatakowane miasto w danej turze. Po opracowaniu idei taktyki obronnej otrzymujesz darmowego szpiega (maksymalna liczba posiadanych szpiegów również wzrasta o 1).

Podsumowanie
Są przywódcy, którzy walczą otwarcie, oraz przywódcy tacy jak Wu Zetian. Jej siłą są ofensywne misje szpiegowskie.
Szczegółowe podejście
Chiny pod rządami Wu Zetian skupiają się na rozwoju imperium, jednocześnie niszcząc cywilizacje przeciwników od środka. Jej premie do szpiegostwa dają dodatkowego szpiega i pomagają w ofensywnych operacjach szpiegowskich. Udane działania szpiegowskie zapewniają naukę i kulturę, dzięki którym może odblokowywać technologie i idee. Ta nauka i kultura jest jeszcze bardziej przydatna podczas dokonywania postępów, ponieważ eureki oraz inspiracje są w przypadku Chin znacznie korzystniejsze za sprawą umiejętności „Cykl dynastyczny”. Z Wu Zetian na czele Chin najłatwiej osiągnąć zwycięstwo kulturowe, szczególnie biorąc pod uwagę jej zdolność łatwej kradzieży wielkich dzieł oraz turystykę zapewnianą przez Wielki Mur.
Kontekst historyczny
Jako pierwsza i jedyna kobieta, która zasiadła na chińskim tronie, Wu Zetian doszła do władzy dzięki skrytobójstwom, manipulacji oraz sprytnej dworskiej strategii. Skupiała się na dworze, ale popchnęła również sposób funkcjonowania chińskiej polityki w kierunku systemu bardziej merytokratycznego, a nie opartego głównie na szlacheckim patronacie.

Jesteśmy przyzwyczajeni do mówienia o VII wieku jako o wieku ciemnym, ale to perspektywa eurocentryczna. W innych miejscach był to okres ekspansji i tworzenia wzajemnych powiązań, czego przykładem jest rozwój świata islamskiego czy konsolidacja imperiów Ćolów. W Chinach dynastia Tang ponownie zbudowała wielkie imperium (które zastąpiło imperium dynastii Han). Stworzyła wieloetniczną serię zależności i rozwinęła sztukę, co dało podwaliny dla późniejszych, większych chińskich imperiów.

Rządy dynastii Tang były epoką kultury dworskiej. Porcelana, herbata i wszystkie zyski z Jedwabnego Szlaku przyczyniły się do sukcesu imperium, a jego stolica, Chang'an, była w swoim czasie największym miastem na świecie. Ustanowiono systemy trybutów (choć nie na poziomie późniejszych systemów dynastii Ming), a także protektoraty, które sięgały aż do Indii oraz Iranu. Przede wszystkim był to jednak szczytowy okres rozwoju poezji i sztuki.

Kultura dworska potrzebuje dworskiego złoczyńcy. I tu pojawia się Wu Zetian. Wu wywodziła się z rodziny zamożnych kupców, która podobnie jak wiele innych potężnych rodzin wysłała córkę jako konkubinę na dwór cesarza Taizonga. Jednak Taizong zmarł, a władzę przejął po nim schorowany Gaozong.

Gaozong miał żonę, cesarzową Wang, ale faworyzował konkubinę Xiao, z którą miał dzieci. Wang starała się odwrócić uwagę Gaozonga od swojej rywalki i zaczęła promować na dworze Wu. To obróciło się przeciwko cesarzowej. Wu zyskała wpływy, a zarówno Wang, jak i Xiao upadły – upadły tak nisko, że Wang kazała udusić w kolebce córeczkę Wu (istnieje też wersja, według której to Wu zabiła własną córkę, aby obwinić o to Wang). Po śmierci obu rywalek, które popadły w relatywne zapomnienie, Wu twierdziła, że jest dręczona przez ich duchy.

Wpływ Wu na Gaozonga rósł, zwłaszcza gdy zdrowie cesarza podupadło. Jej wpływy koncentrowały się głównie na intrygach pałacowych, choć przestrzegała przed podbojem Goguryeo (północnej Korei). Zaczęła doradzać cesarzowi zza perłowej zasłony, będąc obecną na wszystkich jego spotkaniach. Po jego śmierci władzę przejął jej syn, Li Zhe (cesarz Zhongzong), ale zaczął faworyzować teściów zamiast matki. Doszło z tego powodu do konfliktu między dwoma rodzinami i dwoma sposobami sprawowania władzy – oficjalnym i zza kulis. Zwycięstwo odniosła Wu. Obaliła własnego syna i w 684 roku zastąpiła go jego młodszym, bardziej uległym bratem, Li Danem (znanym jako cesarz Ruizhong).

Od tego momentu władza Wu była znacznie bardziej widoczna. Wu otwarcie wydawała rozkazy, a w 690 r. ogłosiła się samodzielną cesarzową i założyła własną dynastię, Zhou, zostając pierwszą i jedyną w dziejach kobietą, która zasiadła na chińskim tronie. Jednak z wiekiem podupadała na zdrowiu i coraz bardziej polegała na swoich doradcach, zwłaszcza dwóch braciach: Zhangu Yizhingu i Zhangu Changzongu. Wpływom towarzyszyły ambicje i obaj Zhangowie zaczęli patrzeć nieprzychylnym okiem na powiązania i nominacje Wu, do których dochodziło za ich plecami. W końcu dworscy rywale postanowili zabić braci i po raz pierwszy Wu nie była w stanie powstrzymać swoich wrogów. Zhangowie zostali uśmierceni, a Wu – w końcu – pozbawiona władzy.

W kraju Wu zainicjowała szereg zmian, które zarówno odzwierciedlały jej własne – stosunkowo skromne – pochodzenie, jak i stawiały bariery każdemu, kto chciałby pójść w jej ślady. Zapoczątkowała publiczne reformy ograniczające występy kobiet i nakładające ograniczenia na damską modę, ale jednocześnie umożliwiła wszystkim chętnym mężczyznom – niezależnie od ich statusu społecznego – udział w egzaminach wymaganych od urzędników administracji. Ponadto w oszałamiającym pokazie siły wyeliminowała całe gałęzie rodziny cesarskiej, przenosząc punkt ciężkości władzy w Chinach z potężnych rodzin na scentralizowaną biurokrację. Reżim Wu wspierała jej tajna policja, której działania zagrażały każdemu, kto odważył się przeciwstawić cesarzowej. Była to jednak przemoc skierowana przeciwko członkom dworu. Dla zwykłych ludzi panowanie Wu było względnie oświecone – zmniejszyła liczebność wojska, promowała wykwalifikowanych urzędników i przekazała wiele królewskich ziem w ręce ludu.

Na arenie międzynarodowej Wu promowała buddyzm, ogłaszając się nawet Maitreją – przyszłym Buddą – ale otwarcie ścierała się z Tybetem i zachodnimi plemionami turkijskimi. Tybet zachował niezależność, lecz imperium tybetańskie utraciło tereny, które zdobyło w poprzednich latach. I chociaż Wu wkroczyła na turkijskie tereny, to zachodnie koczownicze potęgi miały zatriumfować kilka wieków później.
Język
Wybierz zestaw zasad
Get it on App StoreGet it on Google Play
Prawo autorskiePolityka Prywatności