Założenia gry
Duże cywilizacje
Przywódcy
Miasta-państwa
Dzielnice
Budowle
Cuda i projekty
Jednostki
Awanse jednostki
Wielcy ludzie
Technologie
Idee
Ustroje i doktryny
Religie
Teren i jego cechy
Zasoby
Ulepszenia i szlaki

Wprowadzenie

Abraham Lincoln

Aleksander

Amanitore

Ambioryks

Bà Triệu

Bazyli II

Cyrus

Dżajawarman VII

Elżbieta I

Filip II

Fryderyk Barbarossa

Gandhi

Gilgamesz

Gitardża

Gorgo

Hammurabi

Harald Hardrada (Konge)

Harald Hardrada (Wareski)

Hojo Tokimune

Jadwiga

Jan III Aviz

John Curtin

Juliusz Cezar

Katarzyna Medycejska (Czarna Królowa)

Katarzyna Medycejska (Magnificencja)

Kleopatra (Egipska)

Kleopatra (Ptolemejska)

Kubilaj-chan (Chiny)

Ludwik II

Menelik II

Montezuma

Mvemba a Nzinga

Nadir Szah

Nzinga Mbande

Pani Szóste Niebo

Pedro II

Perykles

Piotr

Qin (Mandat niebios)

Qin (Zjednoczyciel)

Ramzes II

Saladyn (Sułtan)

Saladyn (Wezyr)

Simón Bolívar

Teddy Roosevelt (Łoś)

Teddy Roosevelt (Rough Rider)

Teodora

Tokugawa

Tomyris

Trajan

Wiktoria (Epoka Imperium)

Wiktoria (Epoka Pary)

Wu Zetian

Yongle

Menelik II
Unikalna umiejętność

Rada ministrów

Otrzymujesz naukę i kulturę równą 15% wiary generowanej w miastach założonych na wzgórzach. Jednostki na wzgórzach zyskują +4 do siły bojowej.

Podsumowanie
Menelik zakłada miasta na wzgórzach. Skupia się na wierze i wykorzystuje radę ministrów zwiększającą jego naukę i kulturę, by osiągnąć zwycięstwo religijne lub kulturowe.
Szczegółowe podejście
Menelik prowadzi defensywną rozgrywkę skupioną na religii i kulturze. Etiopia czerpie korzyści z osiedlania się na wzgórzach: rada ministrów zapewnia premię do nauki i kultury równą 15% wiary generowanej w miastach znajdujących się na wzgórzach, a kościoły skalne wznoszone na nich przez Menelika dodatkowo zwiększają ilość pozyskiwanej wiary. Aby chronić swoje wysoko położone klasztory, Menelik wykorzystuje kawalerię oromską – jednostkę środkowego etapu rozgrywki, na którą nie są nakładane kary do ruchu podczas poruszania się po polach ze wzgórzami. Wzgórza to obszary, na jakich Menelik może zagwarantować wolność miastom Etiopii, stanowiącym potężne źródło wiary. Na późniejszym etapie rozgrywki Menelik może wykorzystać tę wiarę, by nabyć archeologów, którzy otworzą mu drogę do zwycięstwa religijnego lub kulturowego.
Kontekst historyczny
Dobry człowiek uczy się od swoich przyjaciół, a człowiek wielki od swoich wrogów. Menelik II przyszedł na świat jako Sahle Marjam 17 sierpnia 1844 roku w Szewie, w Etiopii. Był wciąż dzieckiem, gdy cesarz Teodor II najechał na Szewę i zabił jego ojca, księcia Hajle Menekota. Zamiast jednak położyć kres rodowi Hajle Menekota i zniszczyć potencjalne zagrożenie dla swych rządów, cesarz Teodor postanowił zabrać chłopca na swój dwór w Magdali. Marjam nie był wolny – stał się politycznym zakładnikiem. Cesarz nie zamknął go jednak w jakiejś wieży na odludziu. Wychowywał go razem ze swoimi dziećmi i obchodził się z nim dobrze. Marjam wykorzystał ten czas, aby nauczyć się od Teodora jak najwięcej, i ostatecznie zrozumiał, a nawet zaczął podzielać nadzieję cesarza na to, że kiedyś nastąpi zjednoczenie Etiopii. Mimo to młodzieniec wciąż pragnął odzyskać wolność, dlatego w 1865 roku uciekł z cesarskiego dworu dzięki pomocy innych zakładników pochodzących z Szewy.

Władca ustanowiony w Szewie przez cesarza Teodora uciekł, gdy Marjam wrócił w rodzinne strony, więc książę bez trudu przejął tron i ogłosił się królem. Marjam nie zamierzał jednak poprzestawać na Szewie – obserwował poczynania Teodora i czekał. Nawet po śmierci cesarza, która nastąpiła w 1868 roku, Marjam zachował cierpliwość. Wiedział, że aby zostać następnym cesarzem, będzie potrzebował wsparcia. Sojusznicy potrzebni mu byli również do realizacji marzeń o zjednoczeniu i modernizacji Etiopii. Mając to na uwadze, Marjam nawiązał kontakty z sąsiednimi królestwami. Gdy w walce zginął cesarz Jan IV Kassa, pochwycony między ekspansjonistycznymi Europejczykami w Egipcie na północy i religijnymi fundamentalistami w Sudanie na zachodzie, Marjam wiedział, że nadeszła długo wyczekiwana chwila.

3 listopada 1889 roku ogłosił się cesarzem i przyjął imię Menelika II zainspirowane przez Menelika I, syna Salomona i królowej Saby. Jako nowy cesarz zamierzał rządzić długo i zapewnić ludowi Etiopii dostatek.

Jednym z pierwszych wyzwań, przed jakimi stanął Menelik II, było uregulowanie stosunków z Włochami, którzy „otrzymali” od Anglików wybrzeże Morza Czerwonego (Anglikom zależało na istnieniu bufora oddzielającego nowo zdobyty przez nich Egipt od francuskiej Somalii). Menelik podjął negocjacje z Włochami, w wyniku których podpisano traktat w Uccialli. Traktat miał przekazać Włochom jedynie nowo utworzoną kolonię w Erytrei, jednak ci wykorzystali rozbieżności między włoską i amharską wersją tekstu, by ogłosić Etiopię swoim protektoratem. Menelik próbował rozwiązać tę kwestię pokojowo, ale ostatecznie został zmuszony do zerwania traktatu i obrony etiopskiego terytorium. Kilka potyczek i jedną dużą bitwę pod Aduą później Menelik i Etiopia odnieśli zwycięstwo. Wojnę zakończyło zawarcie traktatu w Addis Abebie, który potwierdził niepodległość Etiopii.

Bitwa pod Aduą była punktem zwrotnym w historii świata. Przed nią mocarstwa Europy były przekonane o swojej wyższości nad niemal wszystkimi innymi krajami. Zwycięstwo afrykańskiego państwa broniącego się przed europejską agresją udowodniło, że tak nie jest, i zwróciło uwagę kolonizowanej ludności Afryki, Azji i Ameryki. Dni kolonializmu były policzone.

Po podpisaniu traktatu Menelik postanowił rozpocząć modernizację Etiopii i uczynić z niej potęgę. Zbudował stolicę w Addis Abebie na pozyskanej ziemi Oromo i stworzył narodową walutę. Zajął się też rozbudową infrastruktury – wzniósł szkoły i ułatwił podróżowanie po kraju, budując linie kolejowe. Zadbał też o to, by jego obywatele mogli komunikować się dzięki usługom pocztowym i systemowi telegrafów. Menelik chciał, by jego kraj prosperował i rozwijał się zarówno metaforycznie, jak i dosłownie. Dzięki nawiązanym wcześniej koalicjom udało mu się poszerzyć granice cesarstwa tak, że odpowiadały niemal przebiegowi granic współczesnej Etiopii.

Menelik wiedział jednak, że nie wszyscy w jego cesarstwie są w stanie dojść do głosu, i był zdeterminowany, by to zmienić. Aktywnie działał na rzecz zduszenia i ostatecznie zlikwidowania handlu niewolnikami w Etiopii. Chociaż poprzedni władcy zdelegalizowali ten „przemysł”, to dopiero Menelik karał zajmujących się nim handlarzy amputacją kończyn i likwidował miasta, w których kwitł handel niewolnikami. Nie był w stanie zmienić mentalności wszystkich poddanych, ale zadbał o to, by zainicjować zmiany, które miały zapewnić lepszą przyszłość kolejnym pokoleniom. To przyszłościowe myślenie nie obejmowało jednak mniejszości etnicznych zamieszkujących Etiopię. Rządy Menelika były krytykowane przez grupy etniczne uważające, że jego lud – Amharowie – zagarnął i zachował dla siebie władzę w kraju.

Menelik był trzykrotnie żonaty. Pierwszą żonę porzucił po ucieczce z dworu cesarza Teodora. Nie jest pewne, czy rozstanie złamało serce jego lub żony, ponieważ niedługo potem oboje związali się z nowymi partnerami. Jeszcze w tym samym roku Menelik poślubił Woizero Befanę Wolde Michael. Bardzo ją kochał, ale musiał się z nią rozwieść, ponieważ wielokrotnie zarzucano jej spiskowanie przeciwko niemu. Mimo rozstania otwarcie przyznawał, że wciąż kocha byłą żonę, aż do chwili zawarcia trzeciego, ostatniego związku małżeńskiego z Taitu Bytul. Pozostał u jej boku aż do swojej śmierci. Taitu okazała się potężną monarchinią i była wpływową kobietą, jeszcze zanim związała się z cesarzem.

W 1909 roku Menelik doznał udaru mózgu, w wyniku którego stał się cieniem dawnego siebie. Cesarzowa pełniła jego obowiązki do czasu, aż władzę przejął ras Bitwaddad Tesemma. Jego panowanie trwało jednak krótko, ponieważ zastąpiła go rada, która rządziła cesarstwem do śmierci Menelika w 1913 roku. Cesarzowej – ku jej rozgoryczeniu – nie zaproszono do zasiadania w tej radzie. Pochówek Menelika odbył się szybko i bez rozgłosu. Nie było żadnych obwieszczeń ani ceremonii – jeden z najlepiej wspominanych władców Etiopii odszedł w ciszy. Jego spuścizną był stabilny kraj, który zachował swoją tożsamość nawet po modernizacji, chociaż w ostatnich latach mniejszości etniczne Etiopii zaczęły podnosić kwestię szowinizmu ludu Menelika, Amharów.
icon_leader_default
Jeśli odległe mocarstwa postanowią podzielić między siebie Afrykę, to nie będę się temu biernie przyglądał.

Cechy

Cywilizacje
icon_civilization_unknown
Etiopia

Preferencje

Cele
Wyżyna Abisyńska
Gdy jest to możliwe, buduje na wzgórzach i w ich pobliżu. Lubi cywilizacje, które pozostawiają te obszary do jego dyspozycji. Nie lubi tych, którzy również osiedlają się na wzgórzach i w ich pobliżu.
Religia
icon_religion_orthodoxy
Prawosławie
icon_leader_default
Jeśli odległe mocarstwa postanowią podzielić między siebie Afrykę, to nie będę się temu biernie przyglądał.

Cechy

Cywilizacje
icon_civilization_unknown
Etiopia

Preferencje

Cele
Wyżyna Abisyńska
Gdy jest to możliwe, buduje na wzgórzach i w ich pobliżu. Lubi cywilizacje, które pozostawiają te obszary do jego dyspozycji. Nie lubi tych, którzy również osiedlają się na wzgórzach i w ich pobliżu.
Religia
icon_religion_orthodoxy
Prawosławie
Unikalna umiejętność

Rada ministrów

Otrzymujesz naukę i kulturę równą 15% wiary generowanej w miastach założonych na wzgórzach. Jednostki na wzgórzach zyskują +4 do siły bojowej.

Podsumowanie
Menelik zakłada miasta na wzgórzach. Skupia się na wierze i wykorzystuje radę ministrów zwiększającą jego naukę i kulturę, by osiągnąć zwycięstwo religijne lub kulturowe.
Szczegółowe podejście
Menelik prowadzi defensywną rozgrywkę skupioną na religii i kulturze. Etiopia czerpie korzyści z osiedlania się na wzgórzach: rada ministrów zapewnia premię do nauki i kultury równą 15% wiary generowanej w miastach znajdujących się na wzgórzach, a kościoły skalne wznoszone na nich przez Menelika dodatkowo zwiększają ilość pozyskiwanej wiary. Aby chronić swoje wysoko położone klasztory, Menelik wykorzystuje kawalerię oromską – jednostkę środkowego etapu rozgrywki, na którą nie są nakładane kary do ruchu podczas poruszania się po polach ze wzgórzami. Wzgórza to obszary, na jakich Menelik może zagwarantować wolność miastom Etiopii, stanowiącym potężne źródło wiary. Na późniejszym etapie rozgrywki Menelik może wykorzystać tę wiarę, by nabyć archeologów, którzy otworzą mu drogę do zwycięstwa religijnego lub kulturowego.
Kontekst historyczny
Dobry człowiek uczy się od swoich przyjaciół, a człowiek wielki od swoich wrogów. Menelik II przyszedł na świat jako Sahle Marjam 17 sierpnia 1844 roku w Szewie, w Etiopii. Był wciąż dzieckiem, gdy cesarz Teodor II najechał na Szewę i zabił jego ojca, księcia Hajle Menekota. Zamiast jednak położyć kres rodowi Hajle Menekota i zniszczyć potencjalne zagrożenie dla swych rządów, cesarz Teodor postanowił zabrać chłopca na swój dwór w Magdali. Marjam nie był wolny – stał się politycznym zakładnikiem. Cesarz nie zamknął go jednak w jakiejś wieży na odludziu. Wychowywał go razem ze swoimi dziećmi i obchodził się z nim dobrze. Marjam wykorzystał ten czas, aby nauczyć się od Teodora jak najwięcej, i ostatecznie zrozumiał, a nawet zaczął podzielać nadzieję cesarza na to, że kiedyś nastąpi zjednoczenie Etiopii. Mimo to młodzieniec wciąż pragnął odzyskać wolność, dlatego w 1865 roku uciekł z cesarskiego dworu dzięki pomocy innych zakładników pochodzących z Szewy.

Władca ustanowiony w Szewie przez cesarza Teodora uciekł, gdy Marjam wrócił w rodzinne strony, więc książę bez trudu przejął tron i ogłosił się królem. Marjam nie zamierzał jednak poprzestawać na Szewie – obserwował poczynania Teodora i czekał. Nawet po śmierci cesarza, która nastąpiła w 1868 roku, Marjam zachował cierpliwość. Wiedział, że aby zostać następnym cesarzem, będzie potrzebował wsparcia. Sojusznicy potrzebni mu byli również do realizacji marzeń o zjednoczeniu i modernizacji Etiopii. Mając to na uwadze, Marjam nawiązał kontakty z sąsiednimi królestwami. Gdy w walce zginął cesarz Jan IV Kassa, pochwycony między ekspansjonistycznymi Europejczykami w Egipcie na północy i religijnymi fundamentalistami w Sudanie na zachodzie, Marjam wiedział, że nadeszła długo wyczekiwana chwila.

3 listopada 1889 roku ogłosił się cesarzem i przyjął imię Menelika II zainspirowane przez Menelika I, syna Salomona i królowej Saby. Jako nowy cesarz zamierzał rządzić długo i zapewnić ludowi Etiopii dostatek.

Jednym z pierwszych wyzwań, przed jakimi stanął Menelik II, było uregulowanie stosunków z Włochami, którzy „otrzymali” od Anglików wybrzeże Morza Czerwonego (Anglikom zależało na istnieniu bufora oddzielającego nowo zdobyty przez nich Egipt od francuskiej Somalii). Menelik podjął negocjacje z Włochami, w wyniku których podpisano traktat w Uccialli. Traktat miał przekazać Włochom jedynie nowo utworzoną kolonię w Erytrei, jednak ci wykorzystali rozbieżności między włoską i amharską wersją tekstu, by ogłosić Etiopię swoim protektoratem. Menelik próbował rozwiązać tę kwestię pokojowo, ale ostatecznie został zmuszony do zerwania traktatu i obrony etiopskiego terytorium. Kilka potyczek i jedną dużą bitwę pod Aduą później Menelik i Etiopia odnieśli zwycięstwo. Wojnę zakończyło zawarcie traktatu w Addis Abebie, który potwierdził niepodległość Etiopii.

Bitwa pod Aduą była punktem zwrotnym w historii świata. Przed nią mocarstwa Europy były przekonane o swojej wyższości nad niemal wszystkimi innymi krajami. Zwycięstwo afrykańskiego państwa broniącego się przed europejską agresją udowodniło, że tak nie jest, i zwróciło uwagę kolonizowanej ludności Afryki, Azji i Ameryki. Dni kolonializmu były policzone.

Po podpisaniu traktatu Menelik postanowił rozpocząć modernizację Etiopii i uczynić z niej potęgę. Zbudował stolicę w Addis Abebie na pozyskanej ziemi Oromo i stworzył narodową walutę. Zajął się też rozbudową infrastruktury – wzniósł szkoły i ułatwił podróżowanie po kraju, budując linie kolejowe. Zadbał też o to, by jego obywatele mogli komunikować się dzięki usługom pocztowym i systemowi telegrafów. Menelik chciał, by jego kraj prosperował i rozwijał się zarówno metaforycznie, jak i dosłownie. Dzięki nawiązanym wcześniej koalicjom udało mu się poszerzyć granice cesarstwa tak, że odpowiadały niemal przebiegowi granic współczesnej Etiopii.

Menelik wiedział jednak, że nie wszyscy w jego cesarstwie są w stanie dojść do głosu, i był zdeterminowany, by to zmienić. Aktywnie działał na rzecz zduszenia i ostatecznie zlikwidowania handlu niewolnikami w Etiopii. Chociaż poprzedni władcy zdelegalizowali ten „przemysł”, to dopiero Menelik karał zajmujących się nim handlarzy amputacją kończyn i likwidował miasta, w których kwitł handel niewolnikami. Nie był w stanie zmienić mentalności wszystkich poddanych, ale zadbał o to, by zainicjować zmiany, które miały zapewnić lepszą przyszłość kolejnym pokoleniom. To przyszłościowe myślenie nie obejmowało jednak mniejszości etnicznych zamieszkujących Etiopię. Rządy Menelika były krytykowane przez grupy etniczne uważające, że jego lud – Amharowie – zagarnął i zachował dla siebie władzę w kraju.

Menelik był trzykrotnie żonaty. Pierwszą żonę porzucił po ucieczce z dworu cesarza Teodora. Nie jest pewne, czy rozstanie złamało serce jego lub żony, ponieważ niedługo potem oboje związali się z nowymi partnerami. Jeszcze w tym samym roku Menelik poślubił Woizero Befanę Wolde Michael. Bardzo ją kochał, ale musiał się z nią rozwieść, ponieważ wielokrotnie zarzucano jej spiskowanie przeciwko niemu. Mimo rozstania otwarcie przyznawał, że wciąż kocha byłą żonę, aż do chwili zawarcia trzeciego, ostatniego związku małżeńskiego z Taitu Bytul. Pozostał u jej boku aż do swojej śmierci. Taitu okazała się potężną monarchinią i była wpływową kobietą, jeszcze zanim związała się z cesarzem.

W 1909 roku Menelik doznał udaru mózgu, w wyniku którego stał się cieniem dawnego siebie. Cesarzowa pełniła jego obowiązki do czasu, aż władzę przejął ras Bitwaddad Tesemma. Jego panowanie trwało jednak krótko, ponieważ zastąpiła go rada, która rządziła cesarstwem do śmierci Menelika w 1913 roku. Cesarzowej – ku jej rozgoryczeniu – nie zaproszono do zasiadania w tej radzie. Pochówek Menelika odbył się szybko i bez rozgłosu. Nie było żadnych obwieszczeń ani ceremonii – jeden z najlepiej wspominanych władców Etiopii odszedł w ciszy. Jego spuścizną był stabilny kraj, który zachował swoją tożsamość nawet po modernizacji, chociaż w ostatnich latach mniejszości etniczne Etiopii zaczęły podnosić kwestię szowinizmu ludu Menelika, Amharów.
Język
Wybierz zestaw zasad
Get it on App StoreGet it on Google Play
Prawo autorskiePolityka Prywatności