Założenia gry
Cywilizacje/przywódcy
Miasta-państwa
Dzielnice
Budowle
Cuda i projekty
Jednostki
Awanse jednostki
Wielcy ludzie
Technologie
Idee
Ustroje i doktryny
Religie
Teren i jego cechy
Zasoby
Ulepszenia i szlaki
Gubernatorzy
Historyczne momenty

Cywilizacje

Przywódcy

Wprowadzenie

Abraham Lincoln

Aleksander

Amanitore

Ambioryks

Bà Triệu

Bazyli II

Cyrus

Czaka

Czyngis-chan

Ćandragupta

Dydona

Dżajawarman VII

Eleonora Akwitańska (Anglia)

Eleonora Akwitańska (Francja)

Elżbieta I

Filip II

Fryderyk Barbarossa

Gandhi

Gilgamesz

Gitardża

Gorgo

Hammurabi

Harald Hardrada (Konge)

Harald Hardrada (Wareski)

Hojo Tokimune

Jadwiga

Jan III Aviz

John Curtin

Juliusz Cezar

Katarzyna Medycejska (Czarna Królowa)

Katarzyna Medycejska (Magnificencja)

Kleopatra (Egipska)

Kleopatra (Ptolemejska)

Krystyna

Kubilaj-chan (Chiny)

Kubilaj-chan (Mongolia)

Kupe

Lautaro

Ludwik II

Maciej Korwin

Mansa Musa

Menelik II

Montezuma

Mvemba a Nzinga

Nadir Szah

Nzinga Mbande

Pachacuti

Pani Szóste Niebo

Pedro II

Perykles

Piotr

Płoszący Stado

Qin (Mandat niebios)

Qin (Zjednoczyciel)

Ramzes II

Robert I Bruce

Saladyn (Sułtan)

Saladyn (Wezyr)

Sejong

Seondeok

Simón Bolívar

Sulejman (Prawodawca)

Sulejman (Wspaniały)

Sundiata Keita

Tamara

Teddy Roosevelt (Łoś)

Teddy Roosevelt (Rough Rider)

Teodora

Tokugawa

Tomyris

Trajan

Wiktoria (Epoka Imperium)

Wiktoria (Epoka Pary)

Wilfrid Laurier

Wilhelmina

Wu Zetian

Yongle

Sundiata Keita
Unikalna umiejętność

Sogolon

Pozyskanie wielkich ludzi kosztuje o 20% mniej złota, a targowisko zyskuje 2 miejsca na wielkie dzieła literackie w miastach założonych przez Malijczyków. Wielkie dzieła literackie zyskują premię +4 złota i +2 do produkcji.

Podsumowanie
Bogactwo Sundiaty Keity nie jest tak wielkie, jak jego potomka, ale i tak wystarczy, aby konkurować z Rosją o wielkich pisarzy.
Szczegółowe podejście
Dwie rzeczy, w których Sundiata Keita jest najlepszy, to złoto i wielkie dzieła literatury. Unikalna umiejętność Mali „Pieśni jeliów” obniża jego produkcję, ale daje mu złoto. Sundiata otrzymuje jeszcze więcej złota dzięki premii za sąsiedztwo suguby oraz za wrogie jednostki zabite przez kawalerię mandekalu. Unikalną umiejętność Sundiaty Keity umożliwiającą mu tańsze nabywanie wielkich ludzi najlepiej wykorzystać do zdobywania wielkich pisarzy, którzy stworzą jeszcze potężniejsze wielkie dzieła literatury. Zwycięstwo kulturowe to najlepszy zakup, jakiego może dokonać Sundiata Keita.
Kontekst historyczny
Imperium malijskie powstało z popiołów Ghany (Wagadou). Mali istniało jako niewielkie państwo na obrzeżach Sahelu, jałowego regionu na południowym skraju Sahary. Gdy doszło do upadku Wagadou, mniejsze państewka dostrzegły swoją szansę. W przypadku Mali około 1230 r. tą szansą był Sundiata Keita, Lew Mali, na którego barki spadł ciężar władzy.

Według „Eposu o Sundiacie” początki Lwa nie były zbyt pomyślne. Jego matka, Sogolon, była przedstawicielką ludu niepochlebnie nazywaną „kobietą bawołem”. Jednak jej niezbyt atrakcyjny wygląd stanowił powód, dla którego poślubił ją król Mande, Nare Maghann Konate – zgodnie z przepowiednią osoba taka miała mu dać syna będącego wielkim królem.

Tak oto narodził się Sundiata jako syn Konatego i Sogolon. Nie był zbyt lubiany – odziedziczył urodę matki, a ponadto jego stan fizyczny sprawiał, że przez większość dzieciństwa nie mógł chodzić. Jako młody człowiek Sundiata zmagał się ze swoim zdrowiem oraz niechęcią przyrodniego brata, wywodzącego się z całkowicie szlachetnego rodu. Z trudem chodził, łamiąc żelazne pręty, które wykuwali dla niego kowale, i tylko dzięki stałym nakazom matki (lub według niektórych opowieści – dzięki sile drzewa baobabu) zmuszał się do poruszania.

Problemy rodzinne okazały się jednak gorsze – po śmierci ojca Sundiata i jego matka Sogolon zostali wygnani i wędrowali po Sahelu, szukając schronienia. Wszystkie plemiona ich przepędzały z wyjątkiem jednego: królestwa o nazwie Mema. Tam Sundiata nauczył się polować i walczyć i udowodnił swoją wartość.

Podczas jego nieobecności zmieniała się sytuacja w regionie. Soumaoro Kante, król czarnoksiężnik, powstał i zaczął podbijać pozostałości Wagadou. Przerażeni Malijczycy szukali swojego wygnanego władcy z przepowiedni i znaleźli go – należy wspomnieć, że młody monarcha miał wówczas zaledwie osiemnaście lat! Sundiata wrócił do Mali, zjednoczył rozproszone królestwa i pokonał czarownika.

Ta historia, zapisana w „Eposie o Sindiacie”, nie jest bezstronna. Późniejsze zapisy i opowieści pochodzą głównie ze źródeł muzułmańskich, których autorzy chętnie ukazywali każdego władcę wyznającego rdzenne religie jako okrutnego i złego czarownika. Sundiata w tych opowieściach jest sprawiedliwym muzułmańskim królem, który zakłada muzułmańską dynastię. Jednak większość Malijczyków w czasach Sundiaty nie była muzułmanami, a on sam prawdopodobnie nie wyznawał islamu, choć w ciągu zaledwie jednego lub dwóch pokoleń większość malijskich elit rzeczywiście przyjęła tę religię. Potwierdza to w swoich przekazach odkrywca Ibn Battuta, utyskując na nieortodoksyjne praktyki na malijskim dworze prawie sto lat później, a jednocześnie odnotowując, że wszyscy wysoko urodzeni są wierzący.

Mali pod rządami mansy (króla) Sundiaty nie było tak rozległe i bogate jak pod rządami Musy, jego prabratanka. Mimo to Sundiata stworzył w Afryce Zachodniej monarchię federacyjną, w której różne królestwa wasalne wysyłały swoich przedstawicieli, by ci przemawiali w imieniu swych ludzi. To były początki spadkobierców Wagadou – spadkobierców, do których należało samo Mali, Songhaj i inne kraje.

Mansa Sundiata zmarł młodo, prawdopodobnie podczas nieudanej przeprawy przez rzekę. Jego grobowiec jest ukryty, podobnie jak grobowce pozostałych malijskich królów.
icon_leader_default
Nigdy nie próbuj zgłębić tajemnic, które Mali przed tobą ukrywa. Nie odwiedzaj martwych miast, aby zadawać pytania o przeszłość, bo duchy nie wybaczają. Nie próbuj poznać tego, co powinno pozostać nieznane.

Cechy

Cywilizacje
icon_civilization_mali
Mali

Preferencje

Cele
Lew Mali
Pragnie władać cywilizacją, która posiada najwięcej turystyki. Nie lubi cywilizacji, z którymi musi rywalizować na tym polu.
Religia
icon_religion_islam
Islam
icon_leader_default
Nigdy nie próbuj zgłębić tajemnic, które Mali przed tobą ukrywa. Nie odwiedzaj martwych miast, aby zadawać pytania o przeszłość, bo duchy nie wybaczają. Nie próbuj poznać tego, co powinno pozostać nieznane.

Cechy

Cywilizacje
icon_civilization_mali
Mali

Preferencje

Cele
Lew Mali
Pragnie władać cywilizacją, która posiada najwięcej turystyki. Nie lubi cywilizacji, z którymi musi rywalizować na tym polu.
Religia
icon_religion_islam
Islam
Unikalna umiejętność

Sogolon

Pozyskanie wielkich ludzi kosztuje o 20% mniej złota, a targowisko zyskuje 2 miejsca na wielkie dzieła literackie w miastach założonych przez Malijczyków. Wielkie dzieła literackie zyskują premię +4 złota i +2 do produkcji.

Podsumowanie
Bogactwo Sundiaty Keity nie jest tak wielkie, jak jego potomka, ale i tak wystarczy, aby konkurować z Rosją o wielkich pisarzy.
Szczegółowe podejście
Dwie rzeczy, w których Sundiata Keita jest najlepszy, to złoto i wielkie dzieła literatury. Unikalna umiejętność Mali „Pieśni jeliów” obniża jego produkcję, ale daje mu złoto. Sundiata otrzymuje jeszcze więcej złota dzięki premii za sąsiedztwo suguby oraz za wrogie jednostki zabite przez kawalerię mandekalu. Unikalną umiejętność Sundiaty Keity umożliwiającą mu tańsze nabywanie wielkich ludzi najlepiej wykorzystać do zdobywania wielkich pisarzy, którzy stworzą jeszcze potężniejsze wielkie dzieła literatury. Zwycięstwo kulturowe to najlepszy zakup, jakiego może dokonać Sundiata Keita.
Kontekst historyczny
Imperium malijskie powstało z popiołów Ghany (Wagadou). Mali istniało jako niewielkie państwo na obrzeżach Sahelu, jałowego regionu na południowym skraju Sahary. Gdy doszło do upadku Wagadou, mniejsze państewka dostrzegły swoją szansę. W przypadku Mali około 1230 r. tą szansą był Sundiata Keita, Lew Mali, na którego barki spadł ciężar władzy.

Według „Eposu o Sundiacie” początki Lwa nie były zbyt pomyślne. Jego matka, Sogolon, była przedstawicielką ludu niepochlebnie nazywaną „kobietą bawołem”. Jednak jej niezbyt atrakcyjny wygląd stanowił powód, dla którego poślubił ją król Mande, Nare Maghann Konate – zgodnie z przepowiednią osoba taka miała mu dać syna będącego wielkim królem.

Tak oto narodził się Sundiata jako syn Konatego i Sogolon. Nie był zbyt lubiany – odziedziczył urodę matki, a ponadto jego stan fizyczny sprawiał, że przez większość dzieciństwa nie mógł chodzić. Jako młody człowiek Sundiata zmagał się ze swoim zdrowiem oraz niechęcią przyrodniego brata, wywodzącego się z całkowicie szlachetnego rodu. Z trudem chodził, łamiąc żelazne pręty, które wykuwali dla niego kowale, i tylko dzięki stałym nakazom matki (lub według niektórych opowieści – dzięki sile drzewa baobabu) zmuszał się do poruszania.

Problemy rodzinne okazały się jednak gorsze – po śmierci ojca Sundiata i jego matka Sogolon zostali wygnani i wędrowali po Sahelu, szukając schronienia. Wszystkie plemiona ich przepędzały z wyjątkiem jednego: królestwa o nazwie Mema. Tam Sundiata nauczył się polować i walczyć i udowodnił swoją wartość.

Podczas jego nieobecności zmieniała się sytuacja w regionie. Soumaoro Kante, król czarnoksiężnik, powstał i zaczął podbijać pozostałości Wagadou. Przerażeni Malijczycy szukali swojego wygnanego władcy z przepowiedni i znaleźli go – należy wspomnieć, że młody monarcha miał wówczas zaledwie osiemnaście lat! Sundiata wrócił do Mali, zjednoczył rozproszone królestwa i pokonał czarownika.

Ta historia, zapisana w „Eposie o Sindiacie”, nie jest bezstronna. Późniejsze zapisy i opowieści pochodzą głównie ze źródeł muzułmańskich, których autorzy chętnie ukazywali każdego władcę wyznającego rdzenne religie jako okrutnego i złego czarownika. Sundiata w tych opowieściach jest sprawiedliwym muzułmańskim królem, który zakłada muzułmańską dynastię. Jednak większość Malijczyków w czasach Sundiaty nie była muzułmanami, a on sam prawdopodobnie nie wyznawał islamu, choć w ciągu zaledwie jednego lub dwóch pokoleń większość malijskich elit rzeczywiście przyjęła tę religię. Potwierdza to w swoich przekazach odkrywca Ibn Battuta, utyskując na nieortodoksyjne praktyki na malijskim dworze prawie sto lat później, a jednocześnie odnotowując, że wszyscy wysoko urodzeni są wierzący.

Mali pod rządami mansy (króla) Sundiaty nie było tak rozległe i bogate jak pod rządami Musy, jego prabratanka. Mimo to Sundiata stworzył w Afryce Zachodniej monarchię federacyjną, w której różne królestwa wasalne wysyłały swoich przedstawicieli, by ci przemawiali w imieniu swych ludzi. To były początki spadkobierców Wagadou – spadkobierców, do których należało samo Mali, Songhaj i inne kraje.

Mansa Sundiata zmarł młodo, prawdopodobnie podczas nieudanej przeprawy przez rzekę. Jego grobowiec jest ukryty, podobnie jak grobowce pozostałych malijskich królów.
Język
Wybierz zestaw zasad
Get it on App StoreGet it on Google Play
Prawo autorskiePolityka Prywatności