Założenia gry
Cywilizacje/przywódcy
Miasta-państwa
Dzielnice
Budowle
Cuda i projekty
Jednostki
Awanse jednostki
Wielcy ludzie
Technologie
Idee
Ustroje i doktryny
Religie
Teren i jego cechy
Zasoby
Ulepszenia i szlaki
Gubernatorzy
Historyczne momenty

Cywilizacje

Przywódcy

Wprowadzenie

Abraham Lincoln

Aleksander

Amanitore

Ambioryks

Bà Triệu

Bazyli II

Cyrus

Czaka

Czyngis-chan

Ćandragupta

Dydona

Dżajawarman VII

Eleonora Akwitańska (Anglia)

Eleonora Akwitańska (Francja)

Elżbieta I

Filip II

Fryderyk Barbarossa

Gandhi

Gilgamesz

Gitardża

Gorgo

Hammurabi

Harald Hardrada (Konge)

Harald Hardrada (Wareski)

Hojo Tokimune

Jadwiga

Jan III Aviz

John Curtin

Juliusz Cezar

Katarzyna Medycejska (Czarna Królowa)

Katarzyna Medycejska (Magnificencja)

Kleopatra (Egipska)

Kleopatra (Ptolemejska)

Krystyna

Kubilaj-chan (Chiny)

Kubilaj-chan (Mongolia)

Kupe

Lautaro

Ludwik II

Maciej Korwin

Mansa Musa

Menelik II

Montezuma

Mvemba a Nzinga

Nadir Szah

Nzinga Mbande

Pachacuti

Pani Szóste Niebo

Pedro II

Perykles

Piotr

Płoszący Stado

Qin (Mandat niebios)

Qin (Zjednoczyciel)

Ramzes II

Robert I Bruce

Saladyn (Sułtan)

Saladyn (Wezyr)

Sejong

Seondeok

Simón Bolívar

Sulejman (Prawodawca)

Sulejman (Wspaniały)

Sundiata Keita

Tamara

Teddy Roosevelt (Łoś)

Teddy Roosevelt (Rough Rider)

Teodora

Tokugawa

Tomyris

Trajan

Wiktoria (Epoka Imperium)

Wiktoria (Epoka Pary)

Wilfrid Laurier

Wilhelmina

Wu Zetian

Yongle

Krystyna
Unikalna umiejętność

Minerwa Północy

Budowle co najmniej z trzema i cuda co najmniej z dwoma miejscami na wielkie dzieła stają się tematyczne po zapełnieniu wszystkich miejsc. Może wznosić bibliotekę królowej na placu rządowym.

Podsumowanie
Krystyna wykorzystuje kulturę i możliwości, jakie daje Kongres Światowy, by odnieść zwycięstwo dyplomatyczne.
Szczegółowe podejście
Szwecja wyjątkowo skutecznie wykorzystuje Kongres Światowy i może wywierać dodatkowy wpływ dzięki możliwościom, które są niedostępne innym cywilizacjom. Krystyna zapewnia premie tematyczne budowlom z zapełnionymi wszystkimi miejscami na wielkie dzieła (pod warunkiem, że dana budowla ma co najmniej dwa takie miejsca). Dzięki skansenom i bibliotece królowej Szwecja ma duże możliwości związane z kulturą i turystyką – jest cywilizacją, która może podbić świat, stosując tzw. miękką siłę.
Kontekst historyczny
Losy królowej Krystyny, będącej jedną z najlepiej wykształconych, kulturalnie obytych, dynamicznych i kontrowersyjnych kobiet swego pokolenia, odzwierciedlają skomplikowaną polityczną i kulturalną sytuację XVII wieku. Monarchini słynęła zarówno z hojnego patronatu, jakim otaczała artystów i pisarzy, jak i z niekonwencjonalnego, obfitującego w skandale życia osobistego.

Ojcem Krystyny był potężny wojowniczy szwedzki król Gustaw Adolf zwany Lwem Północy – słynny orędownik protestantyzmu i władca, który ustanowił ramy nowożytnego szwedzkiego państwa. Jej matka, Maria Eleonora Hohenzollern, przez całe życie zmagała się z poważną chorobą psychiczną. Gdy Krystyna przyszła na świat w 1626 r. przez pomyłkę oznajmiono, że jest chłopcem. Gdy jej matka dowiedziała się, że wydała na świat dziewczynkę, w przypływie szaleństwa zaatakowała swoje dziecko.

Gustaw II zadbał, by jego córka otrzymała wykształcenie godne następcy tronu, jednak jego przedwczesna śmierć na polu bitwy, gdy Krystyna miała zaledwie sześć lat, oznaczała, że władzę nad krajem przejął regent, kanclerz Axel Oxenstierna. Oxenstierna okazał się wspaniałym nauczycielem polityki, a przejściowy okres reform, w którym młoda Krystyna przygotowywała się do objęcia tronu, przebiegł stosunkowo spokojnie. Krystyna była zdolną i błyskotliwą uczennicą. Zgłębiała teologię, politykę, sztukę pisania listów, a także jazdę konną, szermierkę i wojskową taktykę. W wieku czternastu lat zaczęła uczęszczać na zebrania rady państwa. W wieku osiemnastu lat zasiadła na tronie Szwecji.

Wraz z ustaniem przemocy na tle religijnym związanej z wojną trzydziestoletnią istniało poważne ryzyko, że po przejęciu władzy przez Krystynę Szwecja znowu pogrąży się w chaosie. Udało jej się jednak utrzymać pokój, skierowała więc swoje wysiłki ku uczynieniu ze Szwecji filozoficznej stolicy Europy. Do swego projektu zdołała pozyskać Kartezjusza, choć czcigodny francuski filozof i królowa nie darzyli się sympatią. Chłodny północny klimat doprowadził do choroby Kartezjusza i jego śmierci w 1650 roku w Sztokholmie. Starania Krystyny sprawiły, że zasłynęła w Europie jako „Minerwa Północy”. Niestety, kontynuowanie projektu królowej wiązało się z ogromnymi wydatkami ze skarbu państwa, które Krystyna musiała znacznie ograniczyć.

Po dziesięciu latach rządów Krystyna nieoczekiwanie zrzekła się szwedzkiego tronu, a przyczyny jej decyzji do dziś są tematem gorących dyskusji. Sama Krystyna uzasadniła abdykację chorobą oraz tym, że jako kobieta nie czuje się na siłach, by pełnić rolę władcy. Pojawiły się też jednak głosy, że jej głęboka niechęć do małżeństwa (a więc i do kwestii wydania na świat następcy tronu) wiązała się z jej orientacją seksualną. Potajemnie przeszła na katolicyzm, co dyskwalifikowało ją jako władczynię luterańskiej Szwecji. Na tronie zastąpił ją kuzyn, Karol X Gustaw.

Krystyna, jako wysoko postawiona osoba nawrócona na katolicyzm, została w 1655 r. zaproszona do Rzymu jako gość papieża Aleksandra VII. Nie zrobiła na głowie kościoła najlepszego wrażenia. Jej maniery były szorstkie (uwielbiała wulgarny język, strzelectwo, męski ubiór i wiele rozrywek nieprzystających osobie jej stanu), a ona sama miała zwyczaj samowolnego zajmowania się sprawami wagi państwowej, co przejawiało się na przykład próbą zdobycia pozycji królowej Neapolu, która zakończyła się niepowodzeniem mimo wsparcia ze strony Francji. Nie chciała też służyć jako marionetka papieża Aleksandra wykorzystywana w walce z protestantyzmem.

Podczas pobytu w Rzymie objęła swoim patronatem wielu wybitnych artystów i pisarzy, gromadząc przy tym kolekcję dzieł sztuki, której zazdrościła jej cała Europa. Dwór Krystyny w Palazzo Farnese był epicentrum jej artystycznego świata. Zabawiała na nim gości muzyką, teatralnymi sztukami i intelektualnymi debatami na wiele doniosłych tematów. Jej ekstrawagancja i brak poszanowania dla konwenansów skandalizowały i zachwycały możnych Europy. W jej zbiorach malarskich znalazły się prace Rafaela, Tycjana, Dürera, Bruegla Starszego, Veronese'a i Correggio. Założyła akademię Arkadia (Accademia degli Arcadi) skupiającą literatów i filozofów, która do dziś funkcjonuje w Rzymie. Odkryła kompozytora Scarlattiego i zatrudniła go jako chórmistrza, a jej prywatną orkiestrą dyrygował sam Corelli.

Niestety, ostatecznie Krystyna utraciła wsparcie europejskich dworów. W 1657 r. podczas wizyty we Francji kazała zabić jednego z członków swojej świty, którego podejrzewała o zdradę tajemnicy korespondencji papieżowi. Natychmiast wzięła na siebie odpowiedzialność za ten czyn, mimo że francuska szlachta zaoferowała jej pomoc w zatuszowaniu całego zajścia. Skandal zrujnował jej reputację w Rzymie, a ona sama spędziła kilka lat, podróżując między Szwecją i Rzymem. Choć Krystyna przyjaźniła się z wieloma papieżami, to polityczna atmosfera sprawiła, że wszyscy odwrócili się od niej i jej swobodnego sposobu życia.

W wielu poglądach wyprzedzała swoje czasy o setki lat, ostro przeciwstawiając się dominującym wyobrażeniom epoki. Była niezłomną obrończynią wolności osobistych, hojną filantropką i zagorzałą protektorką rzymskich Żydów. Po śmierci jej życie stało się obiektem licznych analiz, a każde kolejne pokolenie twierdziło, że odkryło klucz do jej motywacji. Niekonwencjonalny styl życia, lekceważenie norm związanych z płcią i niezależność poglądów czynią z Krystyny wspaniały przedmiot badań. Nawet jej historyczni krytycy chwalą jej wkład w sztukę.

Gdy zmarła w kwietniu 1689 r., wyprawiono jej uroczysty pogrzeb w Watykanie. Jest jedną z trzech kobiet, które spoczęły w bazylice św. Piotra, choć sama prosiła, by złożyć jej ciało w rzymskim Panteonie.
icon_leader_kristina
Szczęście nie zależy od opinii innych.

Cechy

Cywilizacje
icon_civilization_sweden
Szwecja
Infrastruktura specjalna:
Biblioteka królowej

Preferencje

Cele
Bibliofilka
Pragnie posiadać więcej wielkich dzieł niż inni. Lubi tych, którzy pozostawiają wielkie dzieła dla niej. Nie lubi tych, którzy również posiadają wiele wielkich dzieł.
Religia
icon_religion_protestantism
Protestantyzm
icon_leader_kristina
Szczęście nie zależy od opinii innych.

Cechy

Cywilizacje
icon_civilization_sweden
Szwecja
Infrastruktura specjalna:
Biblioteka królowej

Preferencje

Cele
Bibliofilka
Pragnie posiadać więcej wielkich dzieł niż inni. Lubi tych, którzy pozostawiają wielkie dzieła dla niej. Nie lubi tych, którzy również posiadają wiele wielkich dzieł.
Religia
icon_religion_protestantism
Protestantyzm
Unikalna umiejętność

Minerwa Północy

Budowle co najmniej z trzema i cuda co najmniej z dwoma miejscami na wielkie dzieła stają się tematyczne po zapełnieniu wszystkich miejsc. Może wznosić bibliotekę królowej na placu rządowym.

Podsumowanie
Krystyna wykorzystuje kulturę i możliwości, jakie daje Kongres Światowy, by odnieść zwycięstwo dyplomatyczne.
Szczegółowe podejście
Szwecja wyjątkowo skutecznie wykorzystuje Kongres Światowy i może wywierać dodatkowy wpływ dzięki możliwościom, które są niedostępne innym cywilizacjom. Krystyna zapewnia premie tematyczne budowlom z zapełnionymi wszystkimi miejscami na wielkie dzieła (pod warunkiem, że dana budowla ma co najmniej dwa takie miejsca). Dzięki skansenom i bibliotece królowej Szwecja ma duże możliwości związane z kulturą i turystyką – jest cywilizacją, która może podbić świat, stosując tzw. miękką siłę.
Kontekst historyczny
Losy królowej Krystyny, będącej jedną z najlepiej wykształconych, kulturalnie obytych, dynamicznych i kontrowersyjnych kobiet swego pokolenia, odzwierciedlają skomplikowaną polityczną i kulturalną sytuację XVII wieku. Monarchini słynęła zarówno z hojnego patronatu, jakim otaczała artystów i pisarzy, jak i z niekonwencjonalnego, obfitującego w skandale życia osobistego.

Ojcem Krystyny był potężny wojowniczy szwedzki król Gustaw Adolf zwany Lwem Północy – słynny orędownik protestantyzmu i władca, który ustanowił ramy nowożytnego szwedzkiego państwa. Jej matka, Maria Eleonora Hohenzollern, przez całe życie zmagała się z poważną chorobą psychiczną. Gdy Krystyna przyszła na świat w 1626 r. przez pomyłkę oznajmiono, że jest chłopcem. Gdy jej matka dowiedziała się, że wydała na świat dziewczynkę, w przypływie szaleństwa zaatakowała swoje dziecko.

Gustaw II zadbał, by jego córka otrzymała wykształcenie godne następcy tronu, jednak jego przedwczesna śmierć na polu bitwy, gdy Krystyna miała zaledwie sześć lat, oznaczała, że władzę nad krajem przejął regent, kanclerz Axel Oxenstierna. Oxenstierna okazał się wspaniałym nauczycielem polityki, a przejściowy okres reform, w którym młoda Krystyna przygotowywała się do objęcia tronu, przebiegł stosunkowo spokojnie. Krystyna była zdolną i błyskotliwą uczennicą. Zgłębiała teologię, politykę, sztukę pisania listów, a także jazdę konną, szermierkę i wojskową taktykę. W wieku czternastu lat zaczęła uczęszczać na zebrania rady państwa. W wieku osiemnastu lat zasiadła na tronie Szwecji.

Wraz z ustaniem przemocy na tle religijnym związanej z wojną trzydziestoletnią istniało poważne ryzyko, że po przejęciu władzy przez Krystynę Szwecja znowu pogrąży się w chaosie. Udało jej się jednak utrzymać pokój, skierowała więc swoje wysiłki ku uczynieniu ze Szwecji filozoficznej stolicy Europy. Do swego projektu zdołała pozyskać Kartezjusza, choć czcigodny francuski filozof i królowa nie darzyli się sympatią. Chłodny północny klimat doprowadził do choroby Kartezjusza i jego śmierci w 1650 roku w Sztokholmie. Starania Krystyny sprawiły, że zasłynęła w Europie jako „Minerwa Północy”. Niestety, kontynuowanie projektu królowej wiązało się z ogromnymi wydatkami ze skarbu państwa, które Krystyna musiała znacznie ograniczyć.

Po dziesięciu latach rządów Krystyna nieoczekiwanie zrzekła się szwedzkiego tronu, a przyczyny jej decyzji do dziś są tematem gorących dyskusji. Sama Krystyna uzasadniła abdykację chorobą oraz tym, że jako kobieta nie czuje się na siłach, by pełnić rolę władcy. Pojawiły się też jednak głosy, że jej głęboka niechęć do małżeństwa (a więc i do kwestii wydania na świat następcy tronu) wiązała się z jej orientacją seksualną. Potajemnie przeszła na katolicyzm, co dyskwalifikowało ją jako władczynię luterańskiej Szwecji. Na tronie zastąpił ją kuzyn, Karol X Gustaw.

Krystyna, jako wysoko postawiona osoba nawrócona na katolicyzm, została w 1655 r. zaproszona do Rzymu jako gość papieża Aleksandra VII. Nie zrobiła na głowie kościoła najlepszego wrażenia. Jej maniery były szorstkie (uwielbiała wulgarny język, strzelectwo, męski ubiór i wiele rozrywek nieprzystających osobie jej stanu), a ona sama miała zwyczaj samowolnego zajmowania się sprawami wagi państwowej, co przejawiało się na przykład próbą zdobycia pozycji królowej Neapolu, która zakończyła się niepowodzeniem mimo wsparcia ze strony Francji. Nie chciała też służyć jako marionetka papieża Aleksandra wykorzystywana w walce z protestantyzmem.

Podczas pobytu w Rzymie objęła swoim patronatem wielu wybitnych artystów i pisarzy, gromadząc przy tym kolekcję dzieł sztuki, której zazdrościła jej cała Europa. Dwór Krystyny w Palazzo Farnese był epicentrum jej artystycznego świata. Zabawiała na nim gości muzyką, teatralnymi sztukami i intelektualnymi debatami na wiele doniosłych tematów. Jej ekstrawagancja i brak poszanowania dla konwenansów skandalizowały i zachwycały możnych Europy. W jej zbiorach malarskich znalazły się prace Rafaela, Tycjana, Dürera, Bruegla Starszego, Veronese'a i Correggio. Założyła akademię Arkadia (Accademia degli Arcadi) skupiającą literatów i filozofów, która do dziś funkcjonuje w Rzymie. Odkryła kompozytora Scarlattiego i zatrudniła go jako chórmistrza, a jej prywatną orkiestrą dyrygował sam Corelli.

Niestety, ostatecznie Krystyna utraciła wsparcie europejskich dworów. W 1657 r. podczas wizyty we Francji kazała zabić jednego z członków swojej świty, którego podejrzewała o zdradę tajemnicy korespondencji papieżowi. Natychmiast wzięła na siebie odpowiedzialność za ten czyn, mimo że francuska szlachta zaoferowała jej pomoc w zatuszowaniu całego zajścia. Skandal zrujnował jej reputację w Rzymie, a ona sama spędziła kilka lat, podróżując między Szwecją i Rzymem. Choć Krystyna przyjaźniła się z wieloma papieżami, to polityczna atmosfera sprawiła, że wszyscy odwrócili się od niej i jej swobodnego sposobu życia.

W wielu poglądach wyprzedzała swoje czasy o setki lat, ostro przeciwstawiając się dominującym wyobrażeniom epoki. Była niezłomną obrończynią wolności osobistych, hojną filantropką i zagorzałą protektorką rzymskich Żydów. Po śmierci jej życie stało się obiektem licznych analiz, a każde kolejne pokolenie twierdziło, że odkryło klucz do jej motywacji. Niekonwencjonalny styl życia, lekceważenie norm związanych z płcią i niezależność poglądów czynią z Krystyny wspaniały przedmiot badań. Nawet jej historyczni krytycy chwalą jej wkład w sztukę.

Gdy zmarła w kwietniu 1689 r., wyprawiono jej uroczysty pogrzeb w Watykanie. Jest jedną z trzech kobiet, które spoczęły w bazylice św. Piotra, choć sama prosiła, by złożyć jej ciało w rzymskim Panteonie.
Język
Wybierz zestaw zasad
Get it on App StoreGet it on Google Play
Prawo autorskiePolityka Prywatności