Rafinację ropy naftowej rozwijano równolegle z rewolucją chemiczną końca XIX i początku XX wieku, począwszy od budowy pierwszych szybów naftowych w Stanach Zjednoczonych około 1860 roku. Dzięki zwiększonemu dostępowi do ropy naftowej zaczęto eksperymentować z poprawą jej jakości, rozpoczynając od prostych instalacji destylacyjnych, które z czasem stawały się coraz bardziej złożone i zaawansowane. Szybko możliwa stała się produkcja paliw o wysokiej jakości i czystszym spalaniu, takich jak nafta czy olej napędowy, które wyparły olej wielorybi i inne destylowane tłuszcze zwierzęce.

Rozwój silników spalinowych był po części spowodowany dostępnością tych nowych rafinowanych paliw i przyczynił się do zwiększenia zapotrzebowania na nie. Dzięki procesowi krakingu termicznego (a później krakingu katalizowanego), wykorzystywanego w rafinacji ciężkich frakcji ropy naftowej, uzyskiwano coraz większe ilości benzyny, nafty i lekkich paliw przemysłowych oraz poprawiono ich jakość.

Rafinację ropy naftowej można uznać za jedną z najważniejszych technologii, które legły u podstaw ekspansji przemysłowej XX wieku. Coraz szybciej postępujące zmiany klimatu i niewiarygodny wzrost materialnego dobrobytu są nierozerwalnie związane z tym rozwojem, który jest obecnie tak powszechny, że bierzemy go za pewnik.